Tesbih: İnanç ve Kültürün İzinde Zamanda Yolculuk

10

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Tesbih, yüzyıllardır farklı kültürlerde ve dinlerde kullanılan, boncukların ipe dizilmesiyle oluşturulan bir araç. İbadetlerde zikir çekmek, duaları saymak, meditasyon yapmak veya sadece stresi azaltmak için kullanılan tesbih, manevi ve kültürel bir öneme sahip. Gelin, tesbihin tarihine ve farklı kültürlerdeki kullanımına bir göz atalım.

Tesbihin Kökenleri:

Tesbihin kökeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, tarihi çok eskilere dayanıyor. Arkeolojik bulgular, MÖ 2500’lü yıllarda Hint medeniyetinde tesbih benzeri araçların kullanıldığını gösteriyor. Sanskritçe “japa-mala” olarak adlandırılan bu araçlar, “sürekli tekrarlanan dua” anlamına gelen “japa” ve “güllerden oluşan çelenk” anlamına gelen “mala” kelimelerinden oluşuyor.

Hinduizm ve Budizm’de Tesbih:

Hinduizm ve Budizm’de tesbih, meditasyon ve mantra tekrarı için kullanılır. Bu dinlerde tesbihin 108 boncuktan oluşması gelenekseldir. Her boncuk, bir mantra veya dua tekrarını temsil eder.

Hristiyanlıkta Tesbih:

Hristiyanlıkta tesbih, “rosary” olarak adlandırılır ve dualara odaklanmak için kullanılır. Katolik kilisesinde yaygın olarak kullanılan rosary, Haç ve 59 boncuktan oluşur. Boncuklar, “Baba’mız”, “Selam Meryem” ve “Görkem” gibi dualardan oluşan belirli bir sırayı takip ederek çekilir.

İslam’da Tesbih:

İslam’da tesbih, Allah’ı zikretmek ve dualardan sonra tesbih çekmek için kullanılır. Tesbihin 33 veya 99 boncuktan oluşması gelenekseldir. Her boncuk, “Subhanallah”, “Elhamdülillah” ve “Allahu Ekber” gibi zikirlerden birini temsil eder. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) tesbih kullandığına dair kesin bir bilgi olmasa da, hadislerde parmaklarla veya çakıl taşlarıyla tesbih çekildiğine dair rivayetler bulunmaktadır.

Tesbihin Kültürel Boyutu:

Tesbih, dini bir araç olmasının yanı sıra, birçok kültürde sosyal ve kültürel bir öneme de sahiptir. Özellikle Osmanlı döneminde tesbih, statü sembolü ve sanat eseri olarak görülmüştür. Değerli taşlar, ağaçlar ve metallerden yapılan tesbihler, koleksiyoncular tarafından hala büyük ilgi görmektedir.

Tesbihin Günümüzdeki Kullanımı:

Günümüzde tesbih, hem dini amaçlarla hem de stresi azaltmak, odaklanmayı artırmak ve elde çevirerek rahatlamak gibi amaçlarla kullanılıyor. Farklı malzemelerden ve tasarımlardan üretilen tesbihler, her zevk ve ihtiyaca uygun seçenekler sunuyor.